Page 61 - yesil_ekonomi
P. 61

Yeni İklim Rejimi Neden Önemli?                 daha etkin olduğu, fosil yakıtlara dayalı enerji
                 İklim  değişikliği,  sürdürülebilir  kalkınmayı  ve  tüketiminin kademeli olarak azaltıldığı, yeniden
                 tüm  ekosistemi  tehdit  eden  en  öncelikli  küresel  işleme (re-manufacturing) ve döngüsel ekonomi
                 risklerden biridir. Bu çerçevede iklim değişikliği  (circular economy) temelli; enerji ve hammadde
                 ile mücadele ve iklim değişikliğine uyum tüm  verimliliğini  ve  yenilenebilir  enerji  kaynaklarını
                 ekonomilerin yanı sıra başta Birleşmiş Milletler  ön plana çıkaran bir model olarak ortaya
                 olmak üzere diğer çevre, ekonomik ve toplumsal  konmuştur. AB Komisyonu, iklimle ilgili hedeflerin
                 alanda faaliyet gösteren uluslararası örgüt ve  gerçekleşebilmesi  için  baş  koşulu  ekonominin
                 kuruluşların da öncelikli gündem maddeleri      tümünde karbonun etkin biçimde fiyatlandırılması
                 arasındadır.                                    olarak görmektedir. Bu doğrultuda, AB’den karbon
                                                                 kaçağını1 azaltmak amacıyla, sınırda karbon
                 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve  düzenlemesi-SKD (carbon border adjustment)
                 Sözleşmesi (BMİDÇS) 21. Taraflar Konferansı’nda  mekanizmasıyla ticarette yeni vergiler ve tarife-
                 (COP 21) kabul edilen Paris Anlaşması 4 Kasım  dışı engeller ile örülmüş yeni bir sistem üzerine
                 2016’da yürürlüğe girerek uluslararası iklim  çalışmalarını sürdürmektedir.
                 rejiminde yeni bir dönemi başlatmıştır.
                                                                 Bu yaklaşımın bir parçası olarak geliştirilen
                 Yeni dönemin en önemli özelliği,  “ortak fakat  “yeşil taksonomi” ile de iklimle ilgili yatırımlar
                 farklılaştırılmış  sorumluluklar  ve  göreceli  imkan  tanımlanmış ve iklim finansmanının ancak
                 ve  kabiliyetler”  anlayışı  doğrultusunda  gelişmiş  bu  tanımlara  uyan  yatırımlara  aktarılması
                 ve gelişmekte olan bütün taraf ülkelerin emisyon  hedeflenmiştir.
                 azaltımına yönelik önlem almasını şart koşmasıdır.
                                                                 Karbon kaçağı, karbon düzenlemesi olan ve olmayan
                 Bu çabaların bir uzantısı olarak Avrupa Birliği  bölge ve ülkeler arasında ortaya çıkmaktadır. AB
                 (AB) Aralık 2019’da, iklim değişikliğini ve çevre  yatırımcısının  görece  karbon  düzenlemesi  zayıf
                 kaygılarını tüm politika alanlarında merkeze aldığı  olan ülkelere yönlenmesini önlemek ve AB iç
                 “European Green Deal” (Avrupa Yeşil Mutabakatı –  pazarındaki aktörlerin bu ülkelerden gelen ürünler
                 AYM) planı çerçevesinde dönüşüm                 karşısında rekabet güçlerini korumak amaçlarıyla
                 hedefini ortaya koymuştur.                      “karbon kaçağı-riskli” ürünler belirlenmiş ve
                                                                 AB pazarına ihraç edilecek bu ürünlerin içerdiği
                 AYM stratejisi ise bu dönüşümden en fazla  karbon yoğunluğuna  göre vergilendirilmesini
                 etkilenecekleri  destekleme  için  bir  dönüşüm  öngören SKD, AYM’nin önemli enstrümanlarından
                 programı ve bu dönüşümü gerçekleştirmenin       biri olacaktır.
                 finansmanı konularını  2020-2021 döneminde
                 düzenleyecektir.                                SKD, hem karbon kaçağı sorununu önlemek hem
                                                                 de AB’nin küresel sera gazı azaltım hedefinin
                 AB’nin   AYM    altında  öngördüğü   dönüşüm    ticaret paydaşlarınca da benimsenmesini zorunlu
                 sanayiden ulaştırmaya, ambalajdan veri korumaya  kılmak  amacıyla  tasarlanmaktadır.  Bir  diğer
                 kadar birçok boyutta stratejik düzenlemeyi  ifadeyle, AB’ye ihraç edilen üretim AB sınırları
                 kapsamaktadır.                                  içinde yapılsaydı katlanılacak karbon maliyetinin
                                                                 AB sınırında vergilendirilmesidir.
                 Burada  önemle  vurgulanması  gereken  husus,
                 Avrupa Komisyonunun AYM Planı ile salt bir “çevre”  Mekanizmanın  nasıl  işleyeceği  ve  hangi
                 stratejisi  değil, ülkemizi de  yakından  ilgilendiren  sektörlere yönelik uygulanacağı henüz net
                 yeni bir uluslararası ticaret sistemi ve iş bölümünü  olmasa da AB sınırından girecek malların
                 kurgulamakta olduğu gerçeğidir.                 üretimi esnasında salınan sera gazı –eğer
                                                                 geldikleri  ülkede    vergilendirilmemiş  veya
                 AYM planı çerçevesinde üye ülkelerin 2050  fiyatlanmamışsa- fiyatlanması; geldikleri ülkede
                 yılına kadar “iklim-nötr” bir konuma ulaşması  fiyatlanmışsa o fiyatın AB’de geçerli olan karbon
                 hedeflenmektedir. Bunun için yeni ekonomik  fiyatından düşülerek uyarlamasının yapılması
                 büyüme stratejisi; doğal kaynak kullanımının  öngörülmektedir








                                                                                              www.time-medya.com  61
   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66