Page 28 - Savunma_2022

TÜRK

SAVUNMA

SANAYİNİN

GELİŞİMİ

1923 Öncesi

Türk savunma sanayiinin temeli
Osmanlı İmparatorluğu’nun
yükselme devrine kadar
uzanmaktadır. Bu dönemde
top ve savaş gemileri gibi
çağın en önemli harp araç
ve gereçleri tamamen yerli
imkânlarla üretilmiş, “Tophane-i
Hümayun” İmparatorluk silah
sanayiinin temelini oluşturmuş
ve bir defada 1060 top döküm
ve ayda 360 kg barut üretim
kapasitesine ulaşılmıştır. Ayrıca,
savaş gemisi üretim kapasitesi
ve teknoloji düzeyi de Avrupa
ülkelerinin çok ilerisinde
olmuştur. İnebahtı Savaşı’nda
tamamen yok olan donanmanın,
beş aylık bir dönemde 200 gemi
olarak yeniden inşa edilmesi,
Osmanlı tersanelerinin üretim
kapasitesinin boyutunu ortaya
koymaktadır.

1923-1950

Türk savunma sanayii, 18. yüzyıldan itibaren
Avrupa’daki teknolojik gelişmelerin gerisinde
kalmaya başlamış ve Birinci Dünya Savaşı
sırasında etkinliğini büyük ölçüde yitirmiştir.
Bu nedenle, Cumhuriyet’in ilk yıllarında
bu alanda ciddi bir altyapı devralınmamış,
faaliyetler ise Kurtuluş Savaşı sırasında
kurulan birkaç üretim tesisi ile sınırlı
kalmıştır.

Cumhuriyet döneminde savunma sanayii,
topyekûn sanayileşme ve kalkınma
hareketinin önemli bir parçası olarak
kabul edilmiş ve bu doğrultuda ilk planlı
dönemde savunma sanayiinin devlet eliyle
geliştirilmesi öngörülmüştür. Karşılaşılan
tüm iktisadi ve teknolojik olumsuzluklara
rağmen, Cumhuriyet’in ilk yıllarında
ulusal savunma sanayi bakımından temel
oluşturacak nitelikte bazı yatırımlar
yapılmış, başta 1921 yılında Askeri
Fabrikalar Genel Müdürlüğü’nün kuruluşu
olmak üzere, özellikle silah-mühimmat ve
havacılık sektörlerinde önemli girişimlerde
bulunulmuştur.

28 2023'E 1 KALA: SÜRDÜRÜLEBİLİR SAVUNMA VE HAVACILIK SANAYİİ