Page 18 - Savunma_2023
P. 18
1950 - 1974 1950 - 1974
Bu dönemde savunma sanayi alanında dış yardım
Instead of improving the local defence industry, ve dış alım politikası uygulanmıştır. 1952 yılında
Turkey depended on foreign aid and met its Türkiye’nin NATO’ya üye olmasıyla başlayan süreçte
defence requirements through and in the ihtiyaç fazlası savunma teçhizatının müttefik
framework of NATO during this period of Cold ülkelerce hibe edilmesi, savunma ürünlerinin
War and military and political polarization. yurt içinde üretimini engellemiş, İkinci Dünya
Foreign military aid that started pouring in upon Savaşı’ndan sonra, giderek artan dış yardımların
Turkey’s membership in NATO and soared within da etkisiyle savunma sanayiinin geliştirilmesi için
a short period, stalled the development of local sarf edilen çabalar yavaşlamıştır. TSK’nın yurt
içi siparişlerinin azalmasına bağlı olarak askeri
defence industry which was still at its infancy. fabrikalar verimliliklerini yitirerek milli bütçe
üzerinde yük oluşturmuştur. Tüm bu sebeplerle
As a result, efforts for the development of a local askeri fabrikalar, 1950 yılında kamu iktisadi
defence industry slowed down; orders of Turkish devlet teşekkülü şeklinde kurulan Makine ve
Armed Forces from local suppliers diminished Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Genel Müdürlüğü
inevitably, and in the end military facilities bünyesine alınmıştır. Örneğin, THK-5A hafif nakliye
uçağı üretimi gerçekleştirerek, söz konusu uçağın
became a part of the Machinery and Chemical ambülans versiyonunu Danimarka’ya ihraç eden
Industry Corporation (MKEK) which was formed Türk Hava Kurumu (THK) uçak fabrikası MKEK’ye
as a State Economic Enterprise on 15 March 1950. devredilmiş, ancak söz konusu fabrika 1968 yılında
tekstil fabrikasına dönüştürülmüştür.
However, development of weaponry and military
equipment was kept on the agenda by the ABD tarafından sağlanan askeri yardımların
Research and Development Department formed savunma sanayiinin gelişimi ve ekonomi üzerinde
yaratmış olduğu bu olumsuzlukların yanı sıra
in 1954 under the Ministry of National Defence Truman Doktrini kapsamında ABD ile imzalanan
and in 1970 development studies of defence anlaşmada yer alan askeri yardım kapsamında
industry would be resumed. sağlanan malzemelerin amaçlarının dışında
kullanılamayacağı yönündeki hüküm 17 yıl sonra
It was a period of regional conflicts and the Kıbrıs bunalımında Türkiye karşısına büyük bir
Cyprus issue. Cyprus crises in 1963 and 1967, the engel olarak çıkmıştır.
Cyprus Peace Operation in 1974, and the arms TSK’nın ihtiyaç duyduğu silah, araç ve gereçlerin
embargo imposed on Turkey as a result of this geliştirilmesi çabaları, Milli Savunma Bakanlığı
Peace Operation, necessitated the development (MSB) bünyesinde 1954 yılında kurulan Ar-Ge Daire
of a national defence industry. Having suffered a Başkanlığı ile birlikte gündemde tutulmuş, İkinci
great deal because of its dependence on foreign Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972) nda Diğer
supply, Turkey started to seek ways to reactivate harcamalar içinde Milli savunma harcamaların
national defence industry. During this period hızla artan bir nitelik gösterdiğine vurgu yapılmış
ve milli savunma altyapı yatırımları ilk kez
when investments based on import substitution gündeme getirilmiş, 1970 yılında MSB Teknik
were common, production of G-3 and MG-3 rifles Hizmetler Dairesi Başkanlığı’nın kurulması ile
by MKEK under German licenses were concrete de savunma sanayisinin geliştirilmesi çabaları
examples of this policy put into practice. yeniden hız kazanmıştır.
18 100. YIL ÖZEL: TÜRK SAVUNMA VE HAVACILIK SANAYİ
